Τρίτος Αντίχειρας είναι μια καινοτόμος ρομποτική πρόθεση που προσθέτει ένα επιπλέον δάχτυλο στο ανθρώπινο χέρι, έναν τρίτο αντίχειρα για την ακρίβεια, τοποθετημένο όμως δίπλα στο μικρό δάχτυλο. Αυτή η ασύρματη συσκευή, σχεδιασμένη από τη Βρετανίδα σχεδιάστρια Dani Clode, έχει σχεδιαστεί για να επαναπροσδιορίσει την ίδια την έννοια της πρόθεσης, μετατρέποντάς την σε πραγματική επέκταση του σώματος. Αρχικά αναπτύχθηκε το 2017, κατά τη διάρκεια του διδακτορικού της Clode στο Royal College of Art του Λονδίνου, ο Τρίτος Αντίχειρας βρίσκεται σήμερα στο επίκεντρο μιας μελέτης που διεξάγεται από νευροεπιστήμονες του University College of London (UCL), οι οποίοι εξερευνούν πώς ο ανθρώπινος εγκέφαλος προσαρμόζεται σε αυτήν την “επέκταση” του σώματος.

Ένα επιπλέον δάχτυλο, ελεγχόμενο από τον εγκέφαλο
Εκτυπωμένος σε 3D και πλήρως ελεγχόμενος από τον εγκέφαλο, ο Τρίτος Αντίχειρας λειτουργεί μέσω δύο μικρών αισθητήρων πίεσης τοποθετημένων στους αστραγάλους, που επιτρέπουν ακριβείς και διαισθητικές κινήσεις.
Η επαναστατική ιδέα της Clode είναι να ξεπεράσει την παραδοσιακή άποψη των προθέσεων ως “αντικαταστάσεις” για να δημιουργήσει εργαλεία που ενισχύουν τις ανθρώπινες ικανότητες.
Αυτή η προσέγγιση όχι μόνο ωθεί τα όρια της τεχνολογίας, αλλά ανοίγει νέες προοπτικές για το πώς μπορούμε να αλληλεπιδράσουμε με τις τεχνολογικές συσκευές και με το ίδιο μας το σώμα.
Ένα πείραμα που αλλάζει τους κανόνες του παιχνιδιού
Για να δοκιμαστεί η λειτουργία του Τρίτου Αντίχειρα, συμμετείχαν είκοσι συμμετέχοντες. Μετά από μια σύντομη αρχική εκπαίδευση, κλήθηκαν να χρησιμοποιήσουν το ρομποτικό δάχτυλο στην καθημερινότητά τους, για περιόδους που κυμαίνονταν από δύο έως έξι ώρες την ημέρα. Δέκα από αυτούς έλαβαν μια “αδρανή” έκδοση του προϊόντος (δηλαδή μια σταθερή πρόθεση που δεν μπορεί να ελεγχθεί) με σκοπό να λειτουργήσουν ως ομάδα σύγκρισης.
Εκπληκτικά, οι συμμετέχοντες έμαθαν να χρησιμοποιούν τον τρίτο αντίχειρα με εντυπωσιακή ταχύτητα. Σε πολλές περιπτώσεις, η χρήση έγινε τόσο φυσική που κατάφεραν να τον χρησιμοποιήσουν ακόμα και ενώ εκτελούσαν αποσπαστικές δραστηριότητες, όπως η επίλυση μαθηματικών ασκήσεων ή ακόμα και με δεμένα μάτια. Αυτό το αποτέλεσμα υπογραμμίζει πόσο διαισθητική είναι η συσκευή και πόσο ικανός είναι ο ανθρώπινος εγκέφαλος να προσαρμόζεται σε αυτές τις τεχνολογίες επέκτασης.

Ο εγκέφαλος προσαρμόζεται στον Τρίτο Αντίχειρα
Ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον στοιχείο της μελέτης αφορά την επίδραση του επιπλέον δαχτύλου στον εγκέφαλο. Μέσω μαγνητικών τομογραφιών, οι ερευνητές παρατήρησαν πώς η χρήση της ρομποτικής άκρης τροποποίησε προσωρινά την εγκεφαλική αναπαράσταση των δαχτύλων. Κανονικά, κάθε δάχτυλο αναπαρίσταται με διακριτό τρόπο στον εγκέφαλο· μετά τη χρήση της πρόθεσης, αυτή η διάκριση έγινε λιγότερο έντονη, ένδειξη μεγαλύτερης ενσωμάτωσης του Τρίτου Αντίχειρα στο σωματικό σύστημα.

Αν και οι αλλαγές ήταν ελάχιστες, είναι ωστόσο σημαντικές για την κατανόηση του πώς ο εγκέφαλος μπορεί να διαμορφωθεί σε απάντηση σε νέες αισθητηριακές εμπειρίες. Ο Tamar Makin, κύριος συγγραφέας της έρευνας, τόνισε ότι “η εξελικτική διαδικασία δεν προέβλεψε τη χρήση επιπλέον μερών του σώματός μας. Για να επεκτείνουμε τις ικανότητές μας, ο εγκέφαλος πρέπει να αναδιαμορφώσει την αναπαράσταση του βιολογικού σώματος“.
Ένα έκτο δάχτυλο ως αποτέλεσμα της συνεργασίας μεταξύ επιστήμης και σχεδιασμού
Αυτό το έργο δείχνει πόσο θεμελιώδης είναι η συνέργεια μεταξύ νευροεπιστημών, σχεδιασμού και μηχανικής για την ανάπτυξη τεχνολογιών που αξιοποιούν στο έπακρο τις ικανότητες του εγκεφάλου μας. Η Paulina Kieliba, μία από τις ερευνήτριες που συμμετείχαν, δήλωσε: “Η επιτυχία της μελέτης μας δείχνει την αξία μιας στενής συνεργασίας μεταξύ νευροεπιστημόνων και σχεδιαστών, για να διασφαλιστεί ότι οι συσκευές ενίσχυσης είναι ασφαλείς και αξιοποιούν πλήρως τις ικανότητες μάθησης του εγκεφάλου μας“.

Ένα βήμα προς το μέλλον των προθέσεων χάρη σε έναν τρίτο αντίχειρα
Με αυτό το ρομποτικό δάχτυλο, η Dani Clode δημιούργησε όχι μόνο μια εξαιρετική συσκευή, αλλά και ένα σύμβολο του τι θα μπορούσε να είναι το μέλλον των προθέσεων: εργαλεία που δεν περιορίζονται στην αντικατάσταση αυτού που λείπει, αλλά επεκτείνουν τις ανθρώπινες ικανότητες. Αυτή η οπτική θα μπορούσε να μεταμορφώσει ριζικά τη σχέση μας με την τεχνολογία και το σώμα μας, ωθώντας όλο και πιο πέρα τα όρια του τι θεωρούμε δυνατό.
Πηγή: https://www.dday.it/redazione/39582/il-terzo-pollice-robotico-senza-fili-viene-guidato-dal-cervello-uno-studio-per-le-protesi-e-i-potenziamenti-del-futuro