Jakie to fantastyczne zwierzęta te lisy, o różnorodnym futrze i niezmierzonej inteligencji. Lis jest jednym z niewielu zwierząt, które zdołały się przystosować, choć z trudnościami, do niekorzystnych warunków świata podporządkowanego człowiekowi.
Są jednym z gatunków ssaków, które pokrywają szeroki obszar łowiecki, i dlatego czasami możemy je dostrzec nawet w pobliżu miast lub wsi.
Ciekawostki o Lisach
Na naszej planecie żyje około 25 gatunków lisów. Najbardziej powszechny jest lis rudy (Vulpes vulpes).
Jest to jeden z najbardziej obecnych gatunków i faktycznie zamieszkuje dużą część Europy, Azji, Afryki, Ameryki Północnej, a nawet został wprowadzony do Australii.
Lis należy do rodziny psowatych i jest mięsożerny, a dokładniej wszystkożerny.
Jego szczególność tkwi w futrze, które ma ciemnopomarańczowy kolor z tendencją do czerwonawego, z jasnym brzuchem i ciemnobrązowymi łapami (u niektórych gatunków końcówki łap są białe).
Jego ogon, gęsty i z białą końcówką, ma potrójną funkcjonalność: rozpoznawanie innych gatunków, odstraszanie owadów poprzez machanie, używanie jako poduszki do spania (wydaje się to dziwne, ale tak jest! Nawet zwierzęta używają poduszek, aby być wygodnie i ciepło).
Ponadto, kolor oczu może się różnić od pomarańczowego do złotego. Prędkość, jaką może osiągnąć lis, wynosi 72 km/h.
To są niektóre z najbardziej powszechnych cech lisa, które znamy, ale istnieją inne gatunki, które rozwinęły różne cechy, przystosowując się morfologicznie do mniej powszechnych siedlisk.
Jak polują Lisy?
Ich sposób polowania jest niesamowity! Gdy już mają swoją ofiarę „pod kontrolą”, wykonują skok ponad 1 metr i lądują na ciele ofiary jak „pocisk”, z końcem pyska i przednimi łapami skierowanymi do przodu.
Ale czasami udają również martwe (stąd pochodzi ich personifikacja oszustwa), aby przyciągnąć ofiarę wystarczająco blisko, by ją złapać.
Te zwierzęta nie są wszystkie takie same
Jak wielu z was wie, z powodu dokumentów w telewizji lub z czystej ciekawości, nie wszystkie lisy odpowiadają modelowi, do którego jesteśmy przyzwyczajeni, czyli temu z czerwonym futrem i białą końcówką ogona.
Ten gatunek zwierząt zajmuje różne siedliska, dlatego musiał się morfologicznie przystosować do środowiska, aby przetrwać przez długi czas.
Rozróżniamy na przykład lisa arktycznego, czyli tego, który żyje w Arktyce. Ma tak gęste futro, nawet pod łapami, że wytrzymuje temperatury sięgające -40°C. Można rozpoznać tę rasę po całkowicie białym kolorze futra, ale dlaczego?
To forma kamuflażu! Zimą kolor jego futra pozwala mu wtopić się w śnieżną pokrywę i nie być zauważonym przez większych drapieżników – takich jak niedźwiedź polarny. W ten sposób może swobodnie polować na swoje ofiary.
Latem natomiast, gdy pojawia się tundra, jego futro szybko zmienia kolor na bardzo ciemny, również w tym przypadku, aby wtopić się w otoczenie.
Innym naprawdę wyjątkowym gatunkiem lisa jest lis pustynny, zwany również Fenekiem. Żyje na pustyni Sahara i przystosował się do dużej ilości ciepła, drastycznie zmniejszając długość futra. Kolor tego zwierzęcia jest zbliżony do musztardowego i bardzo skutecznie wtapia się w piasek.
Uszy, niezwykle długie, osiągają rozmiar równy prawie połowie całego ciała. Dlaczego? Oprócz posiadania doskonałego słuchu, pozwalają im rozpraszać ciepło.
Kopią bardzo głębokie nory w piasku, gdzie chronią się lub odpoczywają w ciągu dnia. Z tego powodu plemiona nomadów nazywają je „krasnoludkami pustyni”.
Niestety, również Fenki zostały udomowione
W obecności ludzkich właścicieli, nieśmiały charakter tych zwierząt całkowicie się zmienia, przekształcając te lisy w bardzo towarzyskie stworzenia – nawet z obcymi.
Zazwyczaj skorpiony z Sahary – które przypominamy, są jednymi z najbardziej niebezpiecznych gatunków na świecie – mają niewielu rywali. Jednak Fenek jest jednym z najgroźniejszych wrogów tego pajęczaka! Jego technika walki polega na powtarzających się ugryzieniach i rzucaniu na ziemię, mających na celu ogłuszenie i zmęczenie afrykańskiego zwierzęcia. Ponadto, jad skorpiona na tego lisa nie ma takiego samego efektu, jak na człowieka. W większości przypadków starcia kończą się całkowitym usunięciem żądła za pomocą zębów.
Innym pięknym stworzeniem jest lis tybetański. Jest jednym z najmniejszych, z doskonałym słuchem i charakterystyczną twarzą; wydłużonymi oczami i szerokimi policzkami. Para, monogamiczna i dlatego pozostająca razem przez całe życie, poluje „w współpracy” z niedźwiedziem tybetańskim.
Niesamowite, ale gdy niedźwiedź zamyka wyjście z nory pechowca, lis czeka przy przeciwnym wyjściu, gotowy do złapania go. Niestety dla biednego niedźwiedzia, gdy ofiara jest w paszczy lisa, niewiele zostaje do podziału.
Lis srebrny jest jednym z najbardziej prześladowanych
Ten gatunek lisa, który żyje w Ameryce Północnej, ma bardzo pożądane futro, zwłaszcza dla tych, którzy uwielbiają bardzo rzadkie ubrania. Kolor, od którego pochodzi nazwa, jest srebrzystoszary – i czyni z nich jeden z najbardziej prześladowanych gatunków przez kłusowników. Istnieją nawet hodowle, w których te zwierzęta są przeznaczone do produkcji futer.
Metody, jakimi te stworzenia są traktowane, nie będziemy opisywać, ale nie jest trudno sobie wyobrazić, jak są maltretowane od szczenięcia.
Polowanie na lisa
Lisy były i nadal są ofiarami ludzkiej złośliwości. Polowanie na lisa stało się dziś aktywnością jeździecką, której uzasadnienie tkwi w tych słowach:
Jest ich za dużo i są zbyt szkodliwe dla człowieka. Atakują zwierzęta rolników. I rzeczy na tym poziomie intelektualnym.
W rzeczywistości, początki tej praktyki sięgają dawnych czasów i obserwują to, co wówczas uważano za konieczny środek, który rolnicy przyjmowali, aby chronić swoje zwierzęta pasterskie i uprawy.
Lisy były bowiem w stanie kraść kury i inne małe zwierzęta domowe. Angielscy rolnicy, aby się bronić, szkolili psy, aby były w stanie je polować.
Okrutna „gra” czerpała inspirację z tych wydarzeń i dziś wiele psów myśliwskich jest szkolonych do tego celu.
Lis w świecie mistycznym
Lisom przypisuje się niezliczoną ilość symbolicznych znaczeń. W Europie są uważane za synonim sprytu i przebiegłości, w chrześcijaństwie były przedstawiane jako stworzenia zła (cecha prawdopodobnie wynikająca z metod polowania).
W Japonii, Kitsune jest nadal czczona jako święty duch i opiekun rolnictwa – ale także jako życzenie szczęścia – podczas gdy w Chinach zapowiada śmierć ludzi.
W średniowieczu i renesansie, czerwony kolor jej futra był interpretowany jako pożądanie, seksualność i symbol diabła. Wiele z nich zostało spalonych żywcem właśnie z tych powodów.
Legenda Inkaska wyjaśnia, jak w niektórych lisach końcówka ogona stała się czarna. Podczas potopu wywołanego przez niezadowolonych bogów, zwierzęta musiały schronić się na szczycie góry, ale lisy zostały prawie dosięgnięte przez wodę i zamoczyły końcówkę ogona, co sprawiło, że stała się czarna.
Dla Celtów lis był przewodnikiem do świata duchowego. Był bardzo szanowany i czczony za swoją mądrość i znajomość lasów.
W Egipcie to zwierzę symbolizowało przychylność bogów, a w Mezopotamii było drogie bogini Ninhursag.
Folklor na bok, to stworzenie przystosowało się do tego, czym dziś stał się świat: niepewnego miejsca, gdzie walka o przetrwanie jest jedyną myślą wielu istot żywych. Niestety, wielu z nich nie daje sobie rady.
W Finlandii…
Stara fińska legenda widzi lisa jako bohatera jednego z najpiękniejszych wydarzeń, jakie mogą się zdarzyć na naszej planecie: zorzy polarnej, po fińsku REVONTULET (ognie lisa).
Według jednej z wielu legend, lis arktyczny, biegnąc po śniegu, rozpryskiwał miliony lśniących kryształów z białej końcówki ogona. Te wznosiły się potem w niebo, tworząc zorzę polarną.
Lis biegł szybko między ośnieżonymi górami, gdy nagle zmęczył się trzymaniem ogona w górze. Stało się tak, że przy każdym kroku ogon lisa, uderzając w pokrywę śnieżną, wywoływał iskry, które wznosząc się w górę ku niebu, dały początek zorzy polarnej, a właściwie ogniom lisa!
– z lapońskiej legendy Revontulet, ognie lisa
Czy istnieje bardziej inteligentne zwierzę?
Mimo że lis jest uważany za zwierzę sprytne i przebiegłe, istnieje ptak, który potrafi nawet z niego drwić.
Chodzi o kruka. W rzeczywistości lis i kruk żyją w ciągłym konflikcie, próbując się nawzajem oszukać. Kruk, oprócz kradzieży jedzenia młodym lisom, gdy matka jest daleko, śledzi ją podczas polowań.
Obserwują ją, studiują i czekają, aż złapie swoją ofiarę. Następnie, zanim ją zje, kruk schodzi na ziemię i udaje rannego, przyciągając uwagę lisa.
Ten, wierząc, że jest naprawdę ranny, wpada w pułapkę, zaczynając go ścigać, a kruk kuleje daleko, aby odciągnąć go od jedzenia. Gdy jest wystarczająco daleko, wzbija się w powietrze i ląduje na ofierze lisa, kradnąc ją.
Często zadawane pytania
Co robi lis zimą?
Ogólnie rzecz biorąc, lis przystosowuje się do zimna zimy dzięki swojemu grubemu futru, które go chroni. Nie zapada w sen zimowy, ale pozostaje aktywny, polując, używając słuchu do wykrywania ofiar pod śniegiem.
Kto jest wrogiem lisa?
Lis ma kilku drapieżników, w tym wilki, rysie i orły. Człowiek jest głównym zagrożeniem dla lisa, zwłaszcza poprzez polowania i niszczenie siedlisk.
Co jest ulubionym jedzeniem lisa?
Lis jest wszystkożerny, a jego dieta zmienia się w zależności od pory roku; ogólnie jego dieta składa się z małych ssaków, takich jak myszy, króliki, owady, ptaki, ale także jagody i owoce.
Jak broni się lis?
Lis jest bardzo zwinny i strategiczny. Jeśli jest zagrożony, stara się szybko uciec lub ukryć w roślinności, ale w skrajnych przypadkach może warczeć lub gryźć, aby zastraszyć wroga.
Jakie jest zachowanie lisa?
Lis jest inteligentnym i przebiegłym zwierzęciem, które poluje w nocy i o zmierzchu, wykorzystując węch i słuch. Jest również bardzo nieśmiały i bojaźliwy, nie lubi bezpośredniej konfrontacji, chyba że jest to absolutnie konieczne lub gdy jest przyparty do muru. Używa moczu do oznaczania terytorium.
Gdzie żyje lis we Włoszech?
Lis żyje w całych Włoszech, na wzgórzach i w górach, aż po obszary miejskie, ale jest mniej powszechny na Nizinie Padańskiej.
Co oznacza zobaczenie lisa w nocy?
Lis może mieć różne znaczenia w zależności od kultury, na przykład Inkowie wierzyli, że w lisie ukrywają się wielcy wojownicy. Będąc symbolem intuicji, zobaczenie lisa w nocy może oznaczać refleksję lub ostrzeżenie, lub w innych kulturach może reprezentować połączenie ze światem duchowym.
Co zrobić, jeśli znajdzie się lisa?
Lis rzadko atakuje, na najmniejszy hałas ucieka w roślinność. Jeśli znajdzie się rannego lisa, dobrze jest zadzwonić do najbliższego centrum ratunkowego dla dzikich zwierząt.
Jakie przesłanie niesie lis?
Lis jest zwierzęciem, które symbolizuje spryt i intuicję w większości opowieści folklorystycznych, ale czasami jest przedstawiany jako głupi spryt, który szkodzi sobie i innym. Na przykład powiedzenie „lis, który nie sięga winogron, mówi, że są kwaśne” jest przykładem samooszukiwania się, aby chronić swoją dumę, a w tym przypadku spryt lisa jest uważany za „głupi”.
Co zrobić, gdy zobaczy się lisa?
Bardzo trudno jest zobaczyć lisa w naturze, ponieważ są to zwierzęta nieśmiałe i rzadko wystawiają się na człowieka. Ale gdy zobaczy się lisa, dobrze jest nie przeszkadzać mu i obserwować z daleka. W przypadku, gdy lis jest widocznie ranny lub nieprzytomny, należy zadzwonić do odpowiednich władz, takich jak leśnicy, którzy zajmą się odzyskaniem zwierzęcia i przetransportowaniem go do centrum ratunkowego dla dzikich zwierząt. W niektórych przypadkach, jeśli zwierzę jest nieprzytomne, można je ostrożnie odzyskać i przetransportować do CRAS.
Co reprezentuje lis w psychologii?
Lis jest zwierzęciem sprytnym i inteligentnym, zdolnym do przystosowania się i przetrwania w trudnych i wrogich warunkach. W psychologii lis reprezentuje zdolność do inteligentnego przystosowania się do zmian i rozwiązywania problemów z kreatywnością, bez poddawania się.
Jak długo żyje lis arktyczny?
Lis arktyczny na wolności żyje średnio od 3 do 6 lat z powodu drapieżników, braku pożywienia i ekstremalnych warunków klimatycznych. W niewoli może żyć nawet do 14 lat.
Jakie są wrogowie lisa arktycznego?
Lis arktyczny ma kilku wrogów: wilki, kojoty, rosomaki, orły i sowy, rysie i lamparty.
Ile lisów arktycznych pozostało na świecie?
W Skandynawii pozostało około 500 osobników lisa arktycznego.
