Η Θεωρία του Νεκρού Διαδικτύου (Dead Internet Theory), μια αμφιλεγόμενη υπόθεση που υποστηρίζει ότι ο ιστός έχει γίνει ένας χώρος κυριαρχούμενος από bots και τεχνητά παραγόμενο περιεχόμενο, κλονίζει τη δημόσια γνώμη. Σύμφωνα με τους υποστηρικτές αυτής της θεωρίας, από το 2016-2017, το Διαδίκτυο έχει υποστεί μια βαθιά μεταμόρφωση, μετατρεπόμενο από έναν χώρο όπου η ανθρώπινη δραστηριότητα ήταν κυρίαρχη σε ένα δίκτυο που κατοικείται σχεδόν αποκλειστικά από τεχνητές οντότητες. Αλλά πόση αλήθεια υπάρχει σε αυτή την προκλητική θεωρία;
Θεωρία του Νεκρού Διαδικτύου: αλήθεια ή απλώς παράνοια;
Οι υποστηρικτές της λεγόμενης “θεωρίας του νεκρού διαδικτύου” ισχυρίζονται ότι εξελιγμένοι αλγόριθμοι καθοδηγούν την πλοήγηση των χρηστών, καθιστώντας τις διαδικτυακές εμπειρίες πιο κατευθυνόμενες παρά αυθόρμητες. Μερικοί φτάνουν στο σημείο να κατηγορούν κυβερνήσεις και τεχνολογικούς γίγαντες ότι χρησιμοποιούν αυτή τη στρατηγική για να χειραγωγήσουν τον πληθυσμό, επικαλούμενοι δυστοπικά σενάρια αντάξια των ταινιών του David Cronenberg.
Ένα από τα βασικά στοιχεία που υποστηρίζουν τη θεωρία είναι η αύξηση της κίνησης που δημιουργείται από bots, η οποία σε ορισμένες αναφορές φτάνει σχεδόν το 50% της παγκόσμιας κίνησης. Ωστόσο, το φαινόμενο δεν παρουσιάζεται ομοιόμορφα: στην Ιρλανδία, για παράδειγμα, τα bots αποτελούν το 71% της κίνησης, αλλά δεν υπάρχουν αντίστοιχα δεδομένα για άλλες χώρες.
Μια άλλη παρατήρηση που τροφοδοτεί τη συζήτηση είναι η λεγόμενη “αποσύνθεση συνδέσμων“, δηλαδή η διάσπαση των υπερσυνδέσμων, που συμβάλλει στην αίσθηση ότι ο ιστός είναι πιο περιορισμένος και λιγότερο προσβάσιμος από ό,τι φαίνεται.
Ο ιστός ως χωριό Ποτέμκιν;
Αυτό έχει οδηγήσει ορισμένους να θεωρούν την Google και άλλες μηχανές αναζήτησης ως “ψηφιακά χωριά Ποτέμκιν”, που δείχνουν ένα Διαδίκτυο πιο ευρύ και ποικιλόμορφο από ό,τι είναι στην πραγματικότητα, όπως οι ψεύτικες προσόψεις των χωριών που κατασκευάστηκαν από τον στρατηγό Ποτέμκιν για να εντυπωσιάσουν την Αικατερίνη Β’ της Ρωσίας κατά τη διάρκεια του ταξιδιού της στην Κριμαία το 1787.
Η έλευση των μοντέλων τεχνητής νοημοσύνης έχει δώσει νέα ώθηση στη Θεωρία του Νεκρού Διαδικτύου. Από τότε που εργαλεία όπως το ChatGPT άρχισαν να δημιουργούν σύνθετο και ρεαλιστικό περιεχόμενο, πολλοί αναρωτιούνται αν αυτό δεν “πνίγει” πραγματικά την οργανική παραγωγή των ανθρώπινων χρηστών.
Με εκατομμύρια άρθρα, εικόνες και σχόλια που δημιουργούνται από AI, το όριο μεταξύ της ανθρώπινης και της τεχνητής συνεισφοράς γίνεται όλο και πιο ασαφές. Ωστόσο, θα πρέπει να σταματήσουμε να παραπονιόμαστε για αυτά τα εργαλεία καθώς, σε αντίθεση με ό,τι πιστεύει το μέσο ιταλικό κοινό, δεν θα είναι αυτή που θα μας κλέψει τη δουλειά ή θα καταστρέψει την πραγματικότητα στην οποία ζούμε.
Αντίθετα, πρώτα θα πρέπει να αποφύγουμε να κάνουμε ορισμένα λάθη όταν μιλάμε για πράγματα που δεν γνωρίζουμε.
Αποσταθεροποίηση σε πολλαπλά μέτωπα
Πλατφόρμες όπως το Facebook έχουν εισαγάγει λειτουργίες που επιτρέπουν στους χρήστες να αλληλεπιδρούν με απαντήσεις που δημιουργούνται από AI, όπως στην περίπτωση των αυτόματων αντιδράσεων στις ομάδες. Η έκρηξη των εικόνων που δημιουργούνται από μοντέλα AI και γίνονται viral σε μεγάλη κλίμακα, συχνά συνοδευόμενες από χιλιάδες botικά (δημιουργημένα από bots) σχόλια, ενισχύει την αντίληψη ενός ιστού όλο και λιγότερο αυθεντικού.
Πολλοί ειδικοί, όπως η πολιτιστική κριτικός Caroline Busta, θεωρούν τη θεωρία του νεκρού διαδικτύου μια υπερβολή ή ακόμα και μια μορφή παράνοιας. Όλα αυτά μπορεί να είναι το αποτέλεσμα μιας υπερβολικά καχύποπτης ή ακόμα και παράλογης νοοτροπίας, όπου οι φόβοι για μια παγκόσμια χειραγώγηση μέσω του ιστού μπορεί να είναι αβάσιμοι ή υπερβολικοί, τροφοδοτούμενοι περισσότερο από άγχη και φόβους παρά από συγκεκριμένα αποδεικτικά στοιχεία.
Ωστόσο, ακόμα κι αν η θεωρία είναι αβάσιμη, θέτει ένα κρίσιμο ζήτημα: πώς μπορούμε να διατηρήσουμε την αυθεντικότητα του ιστού σε μια εποχή που κυριαρχείται από τεχνητές νοημοσύνες; Εναπόκειται σε εμάς, ως χρήστες και ψηφιακοί πολίτες, να πλοηγηθούμε σε αυτά τα ταραγμένα νερά με επίγνωση και κριτικό πνεύμα, για να διατηρήσουμε την αξία της ανθρώπινης συνεισφοράς σε έναν κόσμο που κυριαρχείται όλο και περισσότερο από μηχανές.
Το να κατηγορούμε κάτι που δεν είμαστε εμείς, είναι υπερβολικά εύκολο.
