Κάτω από τον πάγο και το χιόνι υπάρχει ένα ηφαίστειο που όχι μόνο καίει ακόμα, αλλά εκτοξεύει στον αέρα κάτι παράλογο: μικροσκοπικούς κρυστάλλους χρυσού. Το όρος Έρεβος είναι πολύ περισσότερο από ένα απλό ηφαίστειο: είναι ένα ενεργό τέρας που βράζει εδώ και δεκαετίες, με μια καυτή καρδιά και μια ιστορία τόσο συναρπαστική όσο και ανησυχητική. Μήπως είναι η φωλιά ενός από τους δράκους του Τόλκιν που αγαπούσε υπερβολικά τον χρυσό των νάνων;
Ηφαιστειακός χρυσός στην Ανταρκτική: το όρος Έρεβος εκτοξεύει χρυσόσκονη στον παγωμένο αέρα
Πρόκειται για το πιο νότιο ενεργό ηφαίστειο του πλανήτη. Βρίσκεται στο νησί Ρος και ξεχωρίζει για ένα σπάνιο χαρακτηριστικό: στον κρατήρα του λάμπει μια μόνιμη λίμνη λάβας, μία από τις ελάχιστες στον κόσμο.
Από εκεί, εκτός από τους συνήθεις ηφαιστειακούς ατμούς, εκτοξεύονται μικροσκοπικοί κρύσταλλοι μεταλλικού χρυσού, με διάμετρο μικρότερη από 20 μικρόμετρα. Δεν είναι ορατοί με γυμνό μάτι, αλλά κάθε μέρα εκτοξεύονται περίπου 80 γραμμάρια, ωθούμενοι στην ατμόσφαιρα από ριπές καυτών αερίων.
Αυτό το δεδομένο κρύβει μια εξαιρετική δυνατότητα. Το γεγονός ότι καθαρός χρυσός απελευθερώνεται μέσω των φουμαρόλων υποδηλώνει βαθιές γεωχημικές διεργασίες που είναι ακόμα εν μέρει άγνωστες. Το μάγμα του Όρους Έρεβος, πράγματι, φαίνεται ιδιαίτερα πλούσιο σε πτητικά στοιχεία και μέταλλα, αλλά γιατί ακριβώς εδώ και όχι αλλού; Και ποιες συνθήκες επιτρέπουν τη διασπορά του στον αέρα, μέχρι και χίλια χιλιόμετρα μακριά;
Σήμερα, καθώς η κλιματική αλλαγή λιώνει όλο και περισσότερο τον πάγο της Ανταρκτικής, οι επιστήμονες αρχίζουν να φοβούνται ότι η μείωση της πίεσης στα υπόγεια μάγματα μπορεί να προκαλέσει νέες εκρήξεις όπως συμβαίνει με αυτό το εξαιρετικό ηφαίστειο. Στην ουσία, λιγότερος πάγος σημαίνει λιγότερο βάρος στο όρος… και περισσότερες πιθανότητες να εκραγεί.
Αυτό θα μπορούσε να προκαλέσει έναν φαύλο κύκλο: περισσότερες εκρήξεις, περισσότερο λιώσιμο των πάγων, περισσότερη άνοδος της στάθμης της θάλασσας. Και ναι, το Όρος Έρεβος θα μπορούσε να είναι ένας από τους κύριους πρωταγωνιστές αυτού του ανησυχητικού θεάματος.
Υπάρχει επίσης μια πιο ανησυχητική πτυχή από τη γεωλογία ή τον χρυσό που διασκορπίζεται στον αέρα: το 1979, το ηφαίστειο ήταν το σκηνικό ενός δραματικού αεροπορικού δυστυχήματος στο οποίο έχασαν τη ζωή τους 257 άτομα. Ένα γεγονός που θυμίζει πόσο η Ανταρκτική είναι ταυτόχρονα μεγαλοπρεπής και θανάσιμη, ένα ακραίο σκηνικό όπου ο άνθρωπος είναι μόνο ένας προσωρινός επισκέπτης.
